Đừng nghĩ rằng chỉ có toán, lý, hóa,… mới có công thức tính toán cụ thể mà đối với môn văn cũng vậy. Đặc biệt để có một bài văn hay thì ” công thức” để làm văn là không thể thiếu. Cùng khám phá “công thức” để làm văn nghị luận thành công nhé!
I. Hiểu rõ hơn về văn nghị luận
Đối với văn nghị luận thì giải thích và chứng minh là hai công thức chung cho tất cả các dạng. Thực chất thì bình luận hay chứng minh cũng là sự kết hợp giữa chứng minh và giải thích. Bạn chỉ cần nhớ là khi phân tích thì phần giải thích sẽ nhiều hơn chứng minh và ngược lại, khi chứng minh thì phần giải thích sẽ nhiều hơn. Vì vậy điều quan trọng nhất mà bạn cần nhớ khi làm bài văn nghị luận đó là nắm rõ hai phương pháp chứng minh và giải thích.
II. Công thức làm văn nghị luận thành công
Thực hiện bài văn của mình theo công thức: Mở bài- Thân Bài- Kết bài quen thuộc, cụ thể như sau:
1. Mở bài trong công thức làm văn nghị luận
Phần mở bài chính là chìa khóa quyết định sự thành công thu hút ban đầu của bài văn. Phần mở bài sẽ gồm ba phần đó là “Gợi – Đưa – Báo” : có nghĩa là GỢI ý ra vấn đề cần làm, sau khi gợi ý vấn đề thì ĐƯA ra vấn đề – và công đoạn cuối cùng là BÁO tức là thể hiện ra mình sẽ làm gì.
Khó nhất trong phần mở là gợi ý dẫn dắt vấn đề, bạn có thể dùng các “cặp” giải quyết như sau:
Tương đồng / tương phản : tức là đưa ra một vấn đề tương tự hoặc là trái ngược để hướng đến vấn đề cần giải quyết, tiếp đó mới tạo những móc nối để đưa ra vấn đề. Bạn có thể áp dụng cách này trong thể loại chứng minh, giải thích, bình luận câu nói hay tục ngữ, suy nghĩ.
Xuất xứ / đại ý: sẽ dựa vào thông tin xuất xứ cùng đại ý để dưa vấn đề ra, nên áp dụng cách này cho tác phẩm/tác giả nổi tiếng
Diễn dịch/ quy nạp: tức là đưa ra một vấn đề rồi diễn dịch vấn đề đó hoặc đưa ra nhiều dẫn chứng rồi quy nạp về một vấn đề.
Mở bài chính là bước đầu tiên quyết định sự ” thành bại” của bài văn, cũng chính là điểm cần đầu tư nhiều trong công thức làm văn nghị luận thành công.
2. Thân bài trong công thức làm văn nghị luận
Thân bài là một tập hợp các đoạn văn nhỏ nhằm để giải quyết vấn đề chung tức là đề văn. Việc tìm ý cho phần thân bài sẽ dễ dàng hơn bao giờ hết nếu áp dụng công thức dưới đâyđể đặt câu hỏi, sau đó có thể dùng toàn bộ hoặc một phần ý tưởng để hình thành khung ý cho bài văn:
Với thể loại Giải thích: Gì – Nào – Sao – Do – Nguyên – Hậu
Gì là cái gì, là gì; nào là thế nào; do là do đâu; nguyên là nguyên nhân; hậu là hậu quả
Với thể loại Chứng Minh: Mặt – Không – Giai – Thời – Lứa
Mặt là các mặt của vấn đề; không là không gian xảy ra vấn đề (thành thị, nông thôn, việt nam hay nước ngoài…); giai là giai đoạn; thời là thời gian ( là mua thu, mùa đông,…); lứa là lứa tuổi.
Sau đó bạn có thể hình thành đoạn văn từ khung ý tưởng và triển khai ra các đoạn văn hoàn chỉnh. Khi triển khai đoạn văn cũng cần áp dụng theo công thức “Nào – Sao – Cảm”. Nào là thế nào; sao là tại sao; cảm là cảm xúc, cảm tưởng, cảm giác của chính bản thân mình.
Cứ áp dụng công thức này bạn có thể tạo thêm nhiều đoạn văn cho bài văn của mình.
3. Kết bài trong công thức làm văn nghị luận
Phần kết bài là phần kết luận tổng kết về bài văn, bạn thực hiện theo công thức “Tóm – Rút – Phấn” để áp dụng cho phần này nhé!
Tóm: có nghĩa là tóm tắt vấn đề
Rút: có nghĩa là rút ra kết luận gì
Phấn: có nghĩa là hướng phấn đấu và nêu ra những suy nghĩ riêng của bản thân
Chắc chắn với các “công thức” để làm văn nghị luận thành công trên bạn sẽ không còn phải lo lắng về việc không tìm ra ý tưởng để viết văn nữa, việc còn lại chỉ là chọn lọc và sắp xếp những ý tưởng mà mình tìm được. Các công thức này rất dễ nhớ, dựa trên những công thức này bạn có thể tìm ý và xây dựng khung ý tưởng dồi dào cho bài viết của mình. Chúc các bạn học tốt!
Xem thêm: Một số dẫn chứng cho bài văn nghị luận xã hội
