Phân tích nhân vật Lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nam Cao
Nam Cao (1915/1917- 28 tháng 11 năm 1951) là một nhà văn hiện thực lớn trước Cách mạng, một nhà báo kháng chiến sau Cách mạng, một trong những nhà văn tiêu biểu nhất thế kỷ 20. Nam Cao có nhiều đóng góp quan trọng đối với việc hoàn thiện phong cách truyện ngắn và tiểu thuyết Việt Nam ở nửa đầu thế kỷ 20.Nam Cao là nhà văn hiện thực xuất sắc trong giai đoạn văn học 1930 – 1945. Tác phẩm của Nam Cao chủ yếu khắc họa khung cảnh tiêu điều, xơ xác của nông thôn và những con người nông dân bần cùng, khổ sở Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Sự đói khổ ám ảnh nhà văn bởi nó ảnh hưởng không ít tới nhân cách, nhưng trong cảnh nghèo đói thê thảm, phẩm chất tốt đẹp của người nông dân vẫn tồn tại và âm thầm tỏa sáng. Truyện ngắn Lão Hạc thể hiện cái nhìn nhân đạo sâu sắc của Nam Cao. Trong đó, nhân vật Lão Hạc là một nông dân gặp nhiều nỗi bất hạnh vì nghèo đói nhưng chất phác, đôn hậu, thương con và có lòng tự trọng.
Phân tích nhân vật Lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nam Cao( hình ảnh)
Lão Hạc sống trong tuổi già cô đơn đầy lo nghĩ.Cả đời lão làm lụng vất vả, vợ chồng lão cũng tậu đc mảnh vườn, nhưng mảnh vườn ấy cũng không giúp lão lo đc h.phúc cho con. Đứa con trai duy nhất của lão đã có người yêu- chúng rất mến nhau, nhưng tiền thách cưới quá nặng, mất ” cứng đến 200 bạc. Lão không lo đc”. Tục lệ cưới xin lạc hậu, lão không làm tròn bổn phận của một người cha. Nỗi đau ấy luôn dày vò lão.Phẫn chí, anh con trai bỏ đi phu đồn điền cao su để lão sống một mình cô độc . Lão xót xa cay đắng khi nhận ra đưa con cứ tuột đần khỏi tay mình” hình của nó người ta chụp, ảnh của nó người ta giữ., nó là người của người ta rồi chứ đâu còn là con của tôi nữa”. Và từ đấy lão sống một mình, bầu bạn với lão chỉ có Cậu vàng. Vợ chết, con đi xa, lão cô quạnh một mình. Đến ông giáo cũng cảm nhậnđc nỗi cô đơn của lão “già rồi mà ngày cũng như đêm, suốt ngày chỉ thui thủi một mình thì ai mà chả buồn”. Ấy vậy mà lão cũng phải bán con Vàng, bán nguồn an ủi động viên, bán người bạn. Giá như ta biết quá trình tính toán, cân nhắc từng bữa ăn của chó, của người, biết đc bao lần lão Hạc đã sang kể cho ông giáo nghe việc mình bán con Vàng, ta mới thấy đc lão đã day dứt, trăn trở, khổ đau đến thế nào.
Cuộc sống của Lão Hạc càng ngày càng túng thiếu chật vật.Già rồi, đến tuổi vui thú điền viên, được con cháu phụng dưỡng mà lão vẫn phải đi làm thuê làm mướn để kiếm sống qua ngày. Nhưng ốm đau không chừa một ai, đặc biệt là người già yếu như lão. Lão đã ốm một trận thừa chết thiếu sống đến hơn tháng trời. Làng lại mất vé sợi, người khoẻ mạnh tranh hết việc, chẳng thuê người già lão, yếu đau. Lão thất nghiệp, lão sống bằng cái gì đây. Lão không thể tiêu vào tiền của con, thế là, từ hôm đấy lão” chế tạo đc món gì, ăn món ấy”, khi bữa trai bữa ốc, khi củ khoai củ dáy. Bữa ăn sung luộc chấm muối. Cuộc sống đã khổ ngày càng khổ hơn, bế tắc hơn.Lão sống khốn khổ như vậy mà có người vẫn không hiểu lão.Vợ ông giáo không phải là người xấu nhưng cuộc sống bà cũng khốn khó, nhưng khi thấy chồng giúp lão thì chị cũng khó chịu”, ấy thế mới nói” một người đau chân thì không bao giờ có thể quên nỗi đau của mình để quan tâm nỗi đau của người khác”. Cho lão chết. Ai bảo lão có tiền mà chịu khổ” Trong con mắt của chị, lão là người keo kiệt bủn xỉn, keo kiệt bủn xỉn với ngay chính bản thân mình, keo kiệt đến gàn dở và cố chấp. Còn Binh Tư – kẻ sống bằng nghề trộm cắp cũng coi thường lão” Lão làm bộ đấy. Lão tẩm mgẩm thế thôi chứ ghê ra phết” Binh Tư như tìm đc một đồng minh. Trong con mắt của Binh Tư, lão chỉ là kẻ sống bất lương núp dưới bộ mặt hiền lành đạo đức giả. Mỗi người một cách nhìn khác nhau, nhưng rõ ràng lão trở nên xấu xa, gàn dở, tội lỗi.- Sống đã khổ, đến chết cái khổ cũng không buông tha lão.Ta hãy cùng Nam Cao bước sang nhà lão để cháng kiến những giây phút cuối cùng của đời lão” lão đang vật vã…đầu tóc rũ rượi…hai mắt long sòng sọc…bọt mép sùi ra…”Tác giả tả thực, tả tỉ mỉ từng cử chỉ, hành động của lão trước khi từ giã cõi đời. Cái chết của lão sao mà đau đớn, dữ dội, bất ngờ và bí ẩn đến thế. Xót xa thay, thương cảm thay cho một kiếp người sống trong túng đói, dằn vặt, cô đơn, chết trong đau đớn vật vã.
Lão Hạc tuy sống trong khổ đau bất hạnh, nhưng Lão Hạc vẫn sáng lên vẻ đẹp của nhân cách.Trước hết,Lão thương yêu con trai.Lão luôn nhớ đến con. Đang nói chuyện với ông giáo về việc bán con Vàng,lão cũng nhắc đến thằng con” thằng bé nhà tôi dễ đến hơn một năm không có thư từ gì đấy ông giáo ạ,” nói chuyện với con vàng, lão cũng nhắc đến con. Có lẽ hình ảnh đứa con lúc nào cũng hiện lên trong đầ lão. Lão trông mong từng ngày con trai trở về. Nhớ con bao nhiêu, lão chắt chiu dành dụm cho con bấy nhiêu. Có mảnh vườn vợ chồng lão mua đươc, lão coi đó là của con, tiền thu đuoc từ mảnh vườn, lão tích cóp để dành cho con để phụ với con khi con cưới vợ, hay thêm vào chút vốn để làm ăn. Có thể nói mỗi đồng tiền bòn được từ mảnh vườn thấm đượm mồ hôi, nước mắt và tình thương yêu của người cha với con trai yêu quý. Đến khi ốm đau không làm đc, phải tiêu vào tiền của con, lão dằn vặt” bây giờ tiêu một xu cũng là tiêu vào tiền của cháu”. Vì vậy, dù yêu quý con vàng, lão cũng phải bán đi. Lão chấp nhận cuộc sống đắp đổi qua ngày chứ quyết không phạm vào tiền của con. Khi không vừa tự kiếm sống, vừa bòn vườn cho con, lão gửi ông giáo mảnh vườn để ” con lão về thì nó nhận vườn làm”. Lão hiểu với người nông dân, tấc đất quan trọng như thế nào. Lão cũng biết mảnh vườn của con lão dang bị nhiều kẻ có thế lực dòm ngó. Và thế là lão vờ nhượng lại cho ông giáo để giữ mảnh vườn cho con. Chao ôi, lão sống đầy trách nhiệm và tình thương với con.Thương con trai, lão cũng thương Cậu Vàng.Con chó vốn là loài vật trung thành với chủ, những cũng thường bị coi thường, xem rẻ. Thế nhưng lão Hạc lại rất quý Cậu Vàng. Lão gọi nó là ” cậu Vàng”, cho nó ăn trong bát như bát ăn chó của nhà giàu. Lão bắt rận, tắm rửa, ăn gì lão cũng gắp cho nó. Lão âu yếm trò chuyện, khi dấu dí, khi sừng sộ nạt nộ, nhưng rõ ràng là lão coi nó như một đứa con đứa cháu. Con Vàng không chỉ là con là cháu mà còn là người bạn để lão vợi bớt nỗi buồn, cô đơn trống trải. Hơn thế, con Vàng còn là kỉ vật của anh con trai. Lão nuôi con Vàng với nguồn hi vọng mai kia con trở về làm cỗ cưới vợ. Chính vì thế mà khi phải bán con Vàng, lão đã đau đớn, kể chuyện cho ông giáo nghe, lão không kìm được, bật “khóc hu hu” như con nít.
Lão Hạc là người nông dân sống lương thiện.Cả đời lão sống bằng đôi bàn tay và sức lao động của mình. Khi còn khoẻ, lão làm thuê cuốc mướn. Khi ốm đau, kông làm thuê đc nữa thì lão kiếm con trai con ốc, củ khoai củ ráy. Khi không còn tự kiếm sống đc nữa thì lão tự kết liễu đời mình bằng bả chó chứ không đi ăn trộm, ăn cắp bất lương như Binh Tư. Lão dã chọn cái chết trong còn hơn sống đục. Quen sống lượng thiện, lão khổ đau dằn vặt khi nghĩ rằng mình đánh lừa con chó:”thì ra tôi gìa bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó”. Ánh mắt con Vàng xoáy sâu vào lão nỗi oán trách giận hờn khiến lão thấy ân hận, xót xa. Xử sự không phải với con chó lão dằn vặt, day dứt đến vậy thì hẳn lão không thể làm điều ác với ai bao giờ. Lão sống hiền lành, chân chất, nhân hậu quá, đáng trân trọng biết bao.
Lão còn là người giàu lòng tự trọng.Sống trong túng thiếu nhưng lão không phiền đến ai. Cảm thông cho cuộc sống tạm bợ củ khoai củ ráy qua ngày của lão, ông giáo ngấm ngầm giúp đỡ thì ” lão từ chối tất cả. Từ chối đến mức gần như là hách dịch”. Sự giúp đỡ của ông giáo chắc cũng chẳng đáng là bao, nhưng trong cảnh khốn cùng”một miếng khi đói, bằng một gói khi no” hẳn là rất đáng quý. Vậy mà lão lại từ chối. Phải chăng lão hiểu rằng nhà ông giáo cũng nghèo, hiểu rằng bà giáo không thoải mái gì với lão, dù chết đói lão vẫn muốn giữ lòng tự trọng của mình.. Ông giáo tốt bụng thật, nhưng lão không thể lợi dụng lòng tốt của ngơừi khác, không thể để phiền luỵ đến người khác. Lão đã từng nói với ông giáo “Để phiền cho hàng xóm, chết không nắm mắt đc”. Ngay đến cả đám ma của mình, lão cũng gửi tiền lại hờ bà con làm ma cho. Một biểu hiện thật cao đẹp mà cũng thật chua xót của lòng tự trọng là lão thà chết để giữ trọn đạo làm cha, nhân cách làm người. Không thể đi ăn trộm như Binh Tư, không thể phạm vào tiền của con, lão dã âm thần “dọn cho mình con đường sạch sẽ nhất để đi đến nhà mồ”. Một nỗi nghẹn ngào trào dâng khi ta hiểu rằng: Con người cô đơn bất hạnh ấy đã sống bằng một tình yêu thương sâu sắc, bằng nhân cách cao thượng và chết đi trong ý thức tự trọng vô cùng lớn lao. Cái chết của lão là câu trả lời cho ai đó chỉ thấy vẻ bề ngoài “gàn dở bần tiện” hay chỉ làm bộ đạo đức giả.
Lão hạc là một nhân vật ấn tượng nhất trong tác phẩm của Nam Cao. Lão Hạc tuy sống trong bần cùng dưới đáy của xã hội nhưng vẫn giữ cho mình những phẩm chất chất phác, hiền lành, và đầy lòng tự trọng. Qua tác phẩm này, ta thật xót xa và đồng cảm cho số phận lão Hạc nhưng cũng cảm phục những phẩm chất của Lão.
Trên đây là bài văn mẫu phân tích nhân vật Lão Hạc, các em tham khảo nhé, chúc các em làm bài tốt.
